sábado, 25 de febreiro de 2012

A literatura tamén está nos Oscars

Mañá, 26 de febreiro, os afeizoados ao cine celebramos a gran festa de todos os anos: a entrega do máis celebre dos galardóns adicados ao séptimo arte, os premios da Academia de Cine estadounidense, popularmente coñecidos coma os "Oscars".
.
Como forma de ficción, o cine mantén dende as súas orixes unha estreita relación coa literatura, relación que se pon de manifesto unha vez máis este ano, dada a cantidade de películas nominadas que teñen como base unha obra literaria: non só as nominadas na categoría "mellor guión adaptado" (Los descendientes, La invención de Hugo, Los idus de marzo, Moneyball: rompiendo las reglas e El topo), sinon tamén moitas das que acaparan as nominacións noutras categorías: Criadas y señoras, Tan fuerte, tan cerca, War Horse... En fin, a lista é longa así que limitaremonos a destacar un par de historias que xa foron grandes éxitos como libros: Millenium, los hombres que no amaban a las mujeres, e Harry Potter y las reliquias de la muerte. Se queredes saber máis e vos atrevedes co catalán (non é tan difícil!), podedes consultar a lista completa en L'illa des llibres.
.
Seguro que todas esas películas son estupendas e dignas merecedoras dos premios que se repartirán mañá. Entre todas elas, esta historia que vos ofrecemos a continuación (nominada na categoría de "mellor curtametraxe de animación"), fai unha fermosa homenaxe á Literatura. Segundo a presentación oficial, "a historia da xente que adica a súa vida aos libros e á que os libros lle devolven o favor", unha "alegoría sobre o poder curativo das historias". Chámase The fantastic flying books of Mr. Morris Lessmore, e foi dirixida por William Joyce e Brandon  Oldenburg, con guión do primeiro.

Non a perdades!!!

 

venres, 24 de febreiro de 2012

Día de Rosalía

Imaxe creada por tictic

 Hoxe, 24 de febreiro, celébrase o 175 aniversario do nacemento de Rosalía de Castro. Un excelente motivo para sumarnos aos numerosos actos de homenaxe que se están a celebrar en todo o territorio galego para lembrar a unha figura humana e literaria que deixou unha pegada moi fonda especialmente na cultura galega, pero tamén na castelá.


Na páxina da RAG podes ler as súas obras máis importantes en galego: Cantares gallegos e Follas Novas. En Son de poetas podes, ademáis de ler algúns poemas, escoitar as numerosas versións musicadas que se levan feito. En canto a obra en castelán, na Biblioteca Virtual do Instituto Cervantes podes acceder a En las orillas del Sar.

Como poeta do cotián e do universal, seguro que non che costa moito atopar algún poema que expresa exactamente iso que algunha vez sentiches, ou escoitaches, ou estás a sentir agora mesmo. Porque Rosalía é unha deses poetas que cantan os sentimentos que todos temos e moitas veces non sabemos poñer en palabras. Ela mesma idéntificase no comezo de Cantares gallegos cunha moza que pon voz ao sentimento das xentes, do pobo, da paisaxe...



Pero tamén en Follas novas, ese poemario supostamente máis "persoal", recoñece a universalidade dos sentimentos que canta:



Así que xa sabedes: os vosos sentimentos andan por aí, agochados entre as páxinas dos poemarios de Rosalía. Só hai que ter ganas de buscalos. Eu, creo que xa o dixen algunha vez, quédome co primeiro de Follas Novas, (libro que, por outra banda, fascinoume todo el, alá nos tempos nos que aínda era romántica):


E ti, xa sabes cal é o teu poema de Rosalía favorito? 
Anímaste a compartilo nos comentarios?

martes, 14 de febreiro de 2012

Amor se escribe con H... de HUMOR

-Porque éste -explicó señalándole -ha tomado demasiado en serio el amor, sin fijarse en que "amor" se escribe sin hache. 
Dolly y Molly -como hacen todas las mujeres cuando no entienden una cosa- se echaron a reír. (Por eso ríen tanto al cabo del día.) 
--¡Chits! Nada de reírse... -protestó Fermín-. Estoy hablando en serio. Las cosas importantes, las únicas cosas importantes que existen en el mundo, se escriben con hache, y, por el contrario, se escriben sin hache las infinitas cosas que no tienen importancia. 
--Explica eso -pidió Zambombo, interesado. 
--No hace falta explicarlo. Basta con repasar el diccionario. Busca las cosas trascendentales, y sólo las hallarás en la H. Los "hijos", con hache; el "honor", la "honra", con hache; Dios ("Hacedor Supremo"), con hache; "hombre", con hache; la materialización de Cristo (la "Hostia"), con hache; la "hidalguía", con hache; el "habilitado", que es el que paga, con hache... 
Hubo nuevas risas. 
--Os hago reír, ¿verdad? Reír es lo más importante del mundo: y "humorismo" se escribe con hache... 
Enrique Jardiel Poncela: Amor se escribe sin hache. (1928)
Dende a fiestra da torre a condesiña ten os ollos chorosos enfiados na derradeira revolta do camiño, por onde un día fuxéu a súa ledicia de namorada. Co verme dos ciúmes rillándolle o corazón a condesiña vai morrendo pouquiño a pouco na fiestra da torre.
E pasan días, meses e anos, esculcando no camiño a volta do seu amor. E nun serán de pensamentos velaíños, relembrando aquel bico que se deron a furto, a condesiña belida morréuse de amor.
Así contan as xentes a morte da namorada.
Esa tomba encerra dende fai centos de anos as cinzas da malfadada condesiña, e a lenda que se conta de vellos a mozos colléu pulo sentimental no moimento de pedra, ucha misteriosa para tódolos espíritus románticos.
Unha vez foi aberta polos "intelectuales" da Vila e dentro atoparon ósos, retrincos de lenzo, pó e... carabuñas de cereixas para encher dúas cuncas.
Por certo que o médico, home de moitos anteollos e de moita caspa na chaqueta, díxolle ó boticario:
—A condesiña do que morréu, foi dunha enchente de cereixas...
Hai homes que non saben calar. 
Castelao: Cousas (1926)

 Apenas él le amalaba el noema, a ella se le agolpaba el clémiso y caían en hidromurias, en salvajes ambonios, en sustalos exasperantes. Cada vez que él procuraba relamar las incopelusas, se enredaba en un grimado quejumbroso y tenía que envulsionarse de cara al nóvalo, sintiendo cómo poco a poco las arnillas se espejunaban, se iban apeltronando, reduplimiendo, hasta quedar tendido como el trimalciato de ergomanina al que se le han dejado caer unas fílulas de cariaconcia. Y sin embargo era apenas el principio, porque en un momento dado ella se tordulaba los hurgalios, consintiendo en que él aproximara suavemente sus orfelunios. Apenas se entreplumaban, algo como un ulucordio los encrestoriaba, los extrayuxtaba y paramovía, de pronto era el clinón, la esterfurosa convulcante de las mátricas, la jadehollante embocapluvia del orgumio, los esproemios del merpasmo en una sobrehumítica agopausa. ¡Evohé! ¡Evohé! 
Volposados en la cresta del murelio, se sentían balpamar, perlinos y márulos. Temblaba el troc, se vencían las marioplumas, y todo se resolviraba en un profundo pínice, en niolamas de argutendidas gasas, en carinias casi crueles que los ordopenaban hasta el límite de las gunfias. 
Julio Cortázar: Rayuela (1963)




luns, 13 de febreiro de 2012

No es el amor quien muere

 ¿Qué sería de la literatura sin el amor? Desde sus mismos orígenes, este poderoso sentimiento ha estado presente en todas las épocas, géneros y corrientes. La historia de la literatura ofrece ejemplos de los diversos matices y posibilidades que puede adoptar, y sería imposible recogerlos todos en una sola entrada. Sin embargo, no queremos dejar pasar el día de San Valentín sin recordar, al menos, algunas de las historias que nos han hecho sufrir, disfrutar o emocionarnos con esos enamorados ficticios que, en el fondo, no dejan de ser un reflejo de nosotros mismos. Así que, este año, te proponemos un pequeño viaje por la Historia, desde la Antigüedad clásica hasta la Edad contemporánea, a través de esta selección incompleta y parcial de algunas historias de amor célebres.  Pinchando sobre los nombres de los amantes, tendréis acceso a más información.
Naturalmente, hay muchas, muchísimas más, pero esas...  ¡tendréis que descubrirlas por vosotros mismos! (si ya lo habéis hecho, no seáis egoístas, compartidlas con nosotros en los COMENTARIOS)



Ulises y Penélope: la fuerza del amor.

 Estos dos personajes de Homero deberán superar intrigas y peligros sin número antes de poder reencontrarse. En La Odisea, el amor es un premio  por el que merece la pena esforzarse.


 

Calisto y Melibea: el amor destructivo.

Calisto está dispuesto a todo para conseguir el amor de Melibea. Lo consigue, sí, pero no sin consecuencias.
Romeo y Julieta: un amor que la muerte vuelve inmortal.
Los más célebres amantes de la historia no están dispuestos a permitir que antiguos conflictos familiares impidan su amor. Su rebeldía les catapultará a la tragedia, pero convertirá su amor en inmortal.


Don Juan y doña Inés: el amor que lleva al cielo.
Ni siquiera don Juan, el cínico, el libertino, el jugador, puede escapar para siempre a la fuerza del amor. Y es que solo el sentimiento más noble y puro puede regenerar a un personaje sin escrúpulos. 


Catherine y Heathcliff: un amor más allá de la razón.

Un amor violento, salvaje, irracional y excesivo, que va más allá de lo conveniente y del que no se puede escapar.
Ana Karenina y el conde Vroski: el amor se rebela ante las convenciones.

Tampoco Anna se resignará a renunciar al amor adúltero que siente por el conde Vroski. Por él desafía todas las convenciones de la época, y por él estará dispuesta a perderlo todo.



Florentino Ariza y Fermina Daza: la constancia tiene premio.
Un final muy diferente le espera a Florentino Ariza y a Fermina Daza. Ni el tiempo ni la distancia  consiguen doblegar la determinación del protagonista. Un amor que nace casi con el despertar a la vida y se materializa casi al final de la misma.

No es el amor quien muere,
somos nosotros mismos.
Inocencia primera
abolida en deseo,
olvido de sí mismo en otro olvido,
ramas entrelazadas,
¿Por qué vivir si desaparecéis un día?
Sólo vive quien mira
siempre ante sí los ojos de su aurora,
sólo vive quien besa
aquel cuerpo de ángel que el amor levantara.
Fantasmas de la pena,
a lo lejos, los otros,
los que ese amor perdieron,
como un recuerdo en sueños,
recorriendo las tumbas
otro vacío estrechan.
Por allá van y gimen,
muertos en pie, vidas tras de la piedra,
golpeando la impotencia,
arañando la sombra
con inútil ternura.
No, no es el amor quien muere.
 

Luis Cernuda: Donde habite el olvido (1933)
.



Pero no todos nos tomamos el amor tan a la tremenda. ¿Todas estas historias son demasiado serias para ti? ¿Prefieres tomarte la vida, y las relaciones, más a la ligera? Tranquilo: mañana, en este mismo blog:

la otra cara del amor

sábado, 4 de febreiro de 2012

Encontros coa protagonista


Poucas veces temos a ocasión de entrevistar ao protagonista do libro que lemos. Ese foi o privilexio que disfrutamos os participantes nas tertulias do Liceo o pasado día 26, despois de ter lido, e comentado, o libro Futuro Imperfecto, de Xulia Alonso.
Nesta emotiva “novela”, concebida inicialmente para a súa filla Lucía, a autora narra unha experiencia real, a historia de amor que viviu co seu marido, marcada primeiro pola adicción ás drogas e logo pola durísima experiencia da SIDA, que Nico, o outro protagonista, non conseguiu superar.
.
O pasado xoves, da man da autora-protagonista, conseguimos entender mellor ese proceso, que nos impresionara xa durante a lectura da obra, pero aínda máis ao poder coñecer persoalmente a esta muller. Menuda pero tremendamente aplomada, Xulia respondeu con precisión e honestidade, sen evadir ningún tema, ás preguntas dos alumnos, e aclarou moitos dos aspectos que nos intrigaron nas tertulias previas. Os alumnos e alumnas, pola súa banda, plantexaron cuestións intelixentes que deixaron ben claro ata que punto conseguiran, máis alá do que lles poidera gustar o libro, implicarse na lectura, analizar e valorar acertadamente tanto a novela como as experiencias vitais que agocha.
.
De feito, as profesoras xa quedaramos moi satisfeitas do desenvolvemento da tertulia, que tivo lugar o martes 24. Os alumnos e profesoras do Ferro Couselo compartimos a nosa experiencia lectora cos das Lagoas e os do Otero Pedraio. Partindo do libro, falamos de drogas, adiccións, relacións familiares, toma de decisións e, como non, de literatura. Houbo acordos, desacordos, visións similares e diferentes, comprensión e dúbidas sobre moitos aspectos da novela. Algunhas das nosas observacións foron confirmadas pola conferencia da autora, que tamén nos axudou a entender outros puntos que non acababamos de ver claros.
.
En resumidas contas, como soe pasar ao compartir lecturas, pero quizais con máis intensidade dado o carácter autobiográfico desta obra, conseguimos novamente ir ainda máis alá dela e recibir unha lección de vida. Porque detrás da literatura estamos nós, as persoas que damos vida aos libros compartindo a través deles as nosas vivencias, dándolles entre todos un significado que, moitas veces, vai moito máis alá do que está escrito.
.
Non vos perdades o vídeo (e os comentarios das profes) en O galego do quinto. Tamén podedes dar unha volta polos blogs dalgúns dos institutos que participan con nós nesta actividade: o IES Blanco Amor, o de Allariz, ou o Lagoa de Antela.